Interessante conclusies uit consumentenonderzoek naar samengestelde gezinnen in persbericht van de VFAS:
Het aantal samengestelde gezinnen groeit. Tegelijkertijd gaat twee derde van
de samengestelde gezinnen binnen vijf jaar weer uit elkaar. De vereniging Familie- en erfrecht Advocaten en
Scheidingsmediators (vFAS) heeft in juli 2022 onderzoek laten doen onder 621 respondenten in een
samengesteld gezin. Stuitend is dat 44% van de ex-partners niet bijdraagt aan de kosten van het kind en dat
62% van de kinderen niet betrokken wordt bij het nemen van belangrijke beslissingen. Duidelijk wordt dat
afstand en afspraken over zorgtaken en financiën een belangrijke rol spelen in de slagingskans van het nieuwe
gezin. De resultaten zijn aanleiding voor de vereniging om in hun model ouderschapsplan meer maatwerk te
bieden door aandacht te geven aan nieuwe partners en in het bijzonder het vormen van een nieuw
(samengesteld) gezin.
Alexander Leuftink, voorzitter van de vFAS: “Uit het onderzoek komt naar voren dat samengestelde gezinnen vaak
een moeilijke start hebben (een kwart geeft aan dat het vormen hiervan een moeilijk proces is). Zelfs een op vijf
gezinnen is na een aantal jaren nog steeds niet hecht of zelfs minder hecht geworden. Vermoedelijk speelt daarbij
een rol dat er vooraf weinig wordt geregeld, terwijl er zowel op financieel, psychologisch als pedagogisch vlak vaak
nog zoveel meer uitdagingen zijn dan bij de vorming van een eerste gezin. Zo leven partners in samengestelde
gezinnen beduidend vaker ongehuwd samen dan met hun ex-partner (65%) en heeft een derde van hen niet eens
een samenlevingscontract. Dat is zorgelijk, omdat wij weten dat deze mensen meer problemen krijgen als zij uit
elkaar gaan, omdat zij niets geregeld hebben. Dat willen we nu juist voorkomen, zeker bij deze gezinnen, omdat de
kinderen al eerder een scheiding mee hebben gemaakt. De uitkomsten van het onderzoek zijn voor ons reden om stil
te staan bij de vorming van samengestelde gezinnen.”
Kosten kind
Bij een derde van de samengestelde gezinnen worden de kosten van de kinderen volledig door de respondent en
de nieuwe partner betaald. De nieuwe partner draagt, bij ‘oudere’ samengestelde gezinnen, vaker bij aan deze
kosten en de financiële zaken worden vaker in onderling overleg geregeld. Stuitend is dat in bijna de helft van de
gevallen (44%) de ex-partner niet mee betaalt aan de kosten van het eigen kind. 33% heeft in onderling overleg
nieuwe financiële regelingen en zorgtaken geregeld. Bij 31% zijn de financiën met tussenkomst van een derde
persoon (mediator, advocaat, rechter) vastgesteld. Naarmate de scheiding langer geleden (> 5 jaar) heeft
plaatsgevonden, zijn financiële zaken beter geregeld.
Gezag en co-ouderschap
Co-ouderschap komt relatief weinig voor bij deze groep (1/4). In 29% van de gevallen wordt er niet met de expartner overlegd over zaken als bijvoorbeeld schoolkeuze en opvang. Leuftink: “Je vraagt je dan ook af of het coouderschap in de praktijk wel werkt. Dit hoge percentage valt mogelijk te verklaren door het feit dat in ruim een
kwart van de gevallen geen sprake is van gezamenlijk gezag. Overigens neemt dat niet weg dat ook een ouder met
eenhoofdig gezag volgens de wet gehouden is de andere ouder te informeren en consulteren als het gaat om het
nemen van belangrijke beslissingen over het kind. Dat blijkt niet altijd mogelijk, omdat bij 17% van de
ondervraagden de ex-partner volledig uit beeld is of is overleden. Zorgelijk is dat 2/3 van de kinderen niet betrokken
wordt bij belangrijke beslissingen, terwijl ieder kind volgens het internationaal kinderrechtenverdrag het recht heeft
zijn mening te geven over belangrijke beslissingen die hem of haar aangaan.”
Band met stiefkinderen
Voor bijna de helft (48%) van de respondenten heeft het even geduurd voordat het samengestelde gezin hechtheid
kreeg. 35% geeft aan dat het tussen 6 maanden en een jaar heeft geduurd. Bij een op de vijf is het gezin nog
(steeds) niet hecht of juist minder hecht geworden. De helft van de respondenten heeft een ‘plezierige’ relatie met
hun stiefkind(eren). Bij acht op de tien respondenten kunnen de kinderen goed met elkaar overweg. In een
samengesteld gezin dat al langer dan vijf jaar samen is, is de relatie met stiefkinderen ongemakkelijker maar zien
de kinderen elkaar wel eerder als broer of zus
Bron: persbericht vFAS d.d. 2 september 2022
Het onderzoek vindt u hier.
